Giới khoa học nghi ngờ khả năng đột biến của nCoV

Vừa qua đã có một nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc chỉ ra rằng nCoV đã đột biến thành hai loại. Trong đó có một loại được cảnh báo có khả năng lây nhiễm mạnh hơn. Tuy nhiên đây vẫn còn là một kết luận khá sớm khiến giới khoa học hoài nghi.

Các nhà khoa học ở Trung Quốc đã tiến hành nghiên cứu, phân tích hệ gen của nCoV trên mẫu bệnh phẩm của 103 bệnh nhân COVID-19. Nhờ đó phát hiện ra những khác biệt trong hệ gen của virus và chia nó thành hai loại tạm gọi là L và S. Hôm 3/3 vừa qua, tạp chí National Science Review đã đăng tải báo cáo kết quả của nhóm nghiên cứu.

Họ nhận ra rằng trong các mẫu bệnh phẩm loại L chiếm 70% và có khả năng lây nhiễm mạnh hơn. Tuy nhiên từ đầu tháng 1/2020 sự phổ biến của nó đã giảm dần. Còn loại thường gặp hiện nay chính là S, nguyên nhân có thể là bởi sự can thiệp của loài người như cách ly, làm giảm nguy cơ lan rộng của loại L.

Các nhà khoa học Trung Quốc phát hiện 2 loại virus nCoV là L và S

Nhưng nhà dịch tễ học của Trường Y tế Công cộng Yale, Nathan Grubaugh, người không tham gia nghiên cứu trên lại nghĩ khác. Ông cho rằng kết luận của các nhà khoa học Trung Quốc chỉ đơn thuần là phỏng đoán. Một lý do chính là các đột biến được đề cập rất nhỏ, nó chỉ diễn ra trên 2 nucleotide (khối cấu tạo cơ bản của gen). Trong khi đó nCoV lại dài đến khoảng 30,000 nucleotide.

Các thay đổi cực nhỏ như thế đương nhiên không thể tác động lớn đến hoạt động của nCoV, do đó kết luận có 2 loại virus L và S là không đúng. Bên cạnh đó, nghiên cứu chỉ được thực hiện trên 103 trường hợp và chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số ca mắc COVID-19. Trong khi quá trình tìm ra những đột biến của virus trên khắp thế giới đòi hỏi chúng ta phải bỏ ra nhiều công sức hơn nữa. Có khi mất tới hàng năm trời mới hoàn thành được.

Có nhiều chuyên gia khác cũng tán đồng với ý kiến của Nathan Grubaugh. Nhà sinh vật học và vật lý học Richard Neher của Đại học Basel, Thụy Sĩ cho rằng phát hiện đột biến của nCoV thành 2 loại chỉ là một sự diễn giải số liệu. Có thể do lấy mẫu sớm nhóm L làm tỷ lệ tử vong cao hơn hẳn, ảnh hưởng đến số liệu thu được.

Tuy nhiên nhóm tác giả cũng thừa nhận rằng dữ liệu nghiên cứu của họ vẫn còn nhiều hạn chế. Do đó họ cần tiếp tục theo dõi với bộ dữ liệu cụ thể hơn, để phần nào hiểu được virus tiến hóa ra sao. Còn theo quan điểm của Nathan Grubaugh, thì trên thực tế đột biến chỉ là một phần tự nhiên trong vòng đời virus.

Đột biến chỉ là một phần tự nhiên trong vòng đời virus

Nó cũng hiếm khi gây nên tác động lớn gì với dịch bệnh. Virus ARN (thay vì ADN thì nó có vật liệu di truyền chính là ARN) bao gồm nCoV thường xuyên đột biến và cũng không có cơ chế sửa lỗi như tế bào trong cơ thể. Nếu không có lợi cho virus thì đột biến hay bị quá trình chọn lọc tự nhiên loại bỏ, tổ chức vi sinh vật nhờ cơ chế tiến hóa mà thích nghi với môi trường sống tốt hơn.

Còn những đột biến khác sẽ lưu lại và ẩn mình trong hệ gen bình thường của virus. Những gen khác nhau sẽ mã hóa cho các đặc điểm riêng, chẳng hạn như độ nghiêm trọng hoặc khả năng truyền nhiễm sang người khác. Thế nên nhiều gen phải đột biến nếu muốn virus dễ lây nhiễm hoặc nghiêm trọng hơn.

Nhưng nhìn chung thì tỷ lệ đột biến của virus có phần cao, khó mà tìm được loại virus nào thay đổi phương thức lây lan giữa người với người qua một thời gian nhanh như vậy. Ông Grubaugh cũng nhận định loại L và S của virus nCoV về mặt di truyền vẫn hệ nhau, thế nên có đột biến cũng không ảnh hưởng đến quá trình chế tạo vaccine chống COVID-19.

Các nhà sản xuất và cả người dân không cần lo ngại đến vấn đề này. Tuy nhiên thời gian vaccine ra đời có thể virus đã thích nghi và phát triển được đề kháng. Có điều cũng ít có khả năng với tình huống này, bởi những virus như ARN khác như sởi, quai bị, sốt vàng da đều không phát triển đề kháng vaccine.

nCoV đột biến cũng không ảnh hưởng đến việc điều chế vaccine

Ông cũng cho rằng đột biến sẽ giúp giới khoa học nhanh chóng theo dõi diễn tiến của dịch bệnh. Chẳng hạn như nhóm nghiên cứu Brazil gần đây đã cô lập nCoV thành công từ 2 bệnh nhân COVID-19. Cả hai mẫu bệnh phẩm đều được giải trình tự hệ gen hoàn chỉnh. Họ nhận ra gen thu được không chỉ khác nhau mà còn khác hẳn hệ gen của những mẫu virus đã được giải ở Vũ Hán.

Một bộ gen virus thu được ở Brazil tương tự với ca bệnh ở Đức, trong khi bộ còn lại thì giống ca nhiễm tại Anh. Điều này chứng minh được rằng các bệnh nhân đều có liên hệ với những ca mắc COVID-19 tại châu Âu nhưng không hề liên quan đến nhau.

Thụy Anh

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

0 0 Các đánh giá
Article Rating
Đăng ký theo dõi
Thông báo bằng cách
guest
0 Comments
Cùng dòng phản hồi
Xem tất cả bình luận
Góc Sức Khỏe
Logo
Enable registration in settings - general
Sản phẩm so sánh
  • Tổng cộng (0)
So sánh
0
Giỏ hàng